Kolesterol düşürücü statinleri keşfeden Endo Akira 90 yaşında öldü

Devlet televizyonu NHK’nın akademik kaynaklara dayandırdığı haberine göre Japon biyokimyacı Endo, başkent Tokyo’da yaşadığı bir bakımevinde hayatını kaybetti.

Ülkenin kuzeydoğusundaki Akita eyaletinde 1933 yılında doğan Endo, Tohoku Üniversitesi Tarım Fakültesinden mezun oldu ve ulusal bir eczacılık firmasında çalıştı.

1970’lerin başlarında bu firmada çalışırken Endo, arterlerin sertleşmesine yol açabilen kolesterolü hedef alan ilaç geliştirmeye yönelik araştırmalara başladı.

Endo, 1973’te mavi küf tarafından üretilen ve statin adı verilen bir maddenin kolesterol üretimini engellediğini ve kandaki kolesterol seviyesini büyük ölçüde azalttığını keşfetti.

Japon biyokimyacının keşfi sonucu üretilen ilk statin ilacı 1987 yılında ABD’de damar sertliğine karşı piyasaya sürüldü. İlaç iki yıl sonra Japonya’da da satışa sunuldu.

Söz konusu “statin ilaçları” bir dönem dünyanın en çok satan ilacı olarak nitelendiriliyordu.

Başarılarından dolayı Endo, 2008’de ABD’de “Laskar Ödülü” ve 2017’de Kanada “Gairdner Uluslararası Ödülü” dahil birçok prestijli ödül kazandı

Endo, 2011’de Japonya’da “Kültürel Liyakat Kişisi” olarak onurlandırıldı.

Bir zamanlar profesör olarak ders verdiği Tokyo Tarım ve Teknoloji Üniversites’nde “Seçkin Profesör Emeritus” olarak görev yaptı.